पानी पुराण

अपरम्पार पानीको गुणगाण कहिल्यै भएन, लोडसेडिङ्ग भएको समयमा मानिसले सरकारप्रति लगाउने लाल्छना भन्दा बढी यसले आफ्नो शब्दगान कहिल्यै पाएन । पानी सर्वब्यापी छ, सर्वसम्मान छ । गुणी छ, बहुउपयोगी छ । त्यो भन्दा बढी यसको इतिहास सृष्ठीको रचनाकाल देखि अद्योपरान्त निरन्तर छ, निरन्तर मानवीय सेवाभावमा यो क्रियाशील छ । हे पानी ! तिम्रै स्तुतीका निमित्त मैले थोरै बचे–कुचेका समय श्रममा लगाएँ । यसमा न मेरो कुनै हरहिसाब, नाफा, नोक्सान र निहित स्वार्थ छ, यसमा त बस् तिम्रो निरन्तर रुझाईले पु¥याएको मेरो उद्धेलित मनका केही अखाद्य तत्वहरु छ ।
खानामा पानी, नुहाउन पानी, पिउन पानी, ट्वाइलेट जाँदा पानी । तरकारी पकाउँदा पानी, बाटोमा हिड्यो रुझाउने त्यही बानी, मानिस बिचरा बेहोस हुन्छ, होस खुलाउन छर्किने पनि पानी । आमा भाँडा माझ्छिन्, प्रयोग त्यही पानी । दिनभर कार्यालयको झ्यालबाट चिहायो, बाहिर पानी । रातभर मस्त निन्द्रामा निदाउन सहयोग गर्ने एकनासले भरिरहने अद्भुत पानी । हरेक दिन फरक–फरक लुगा लगाएर हिड्नुपर्ने बाध्यता बनाउने दुस्मन पनि पानी । जहिल्यै हिलो भएको लुगा धुन प्रयोग हुने के–के जातीको साबुन रस सोस्ने चाहिने पनि पानी ।
सोह्र श्राद्धभरी जल, हो त्यो पनि पानी । बह्मनालमा लासमाथी जर्बजस्ती मुखमा चढाउने त्यही पानी । तरकारीमा पानी, दालमा पानी, पखला लागेर ओछ्यानमा ढल्यो, पिउने त्यही जीवनजल पानी । बसन्त ऋतुमा पानी, शरद, गृष्म ऋतु जहिल्यै सुकै पानी । कति धेरै पानी ? हरेक वर्ष काठमाडौंमा हुने म्याराथुन भन्दा लामो पानी । ओहो पानी ! उफ् पानी !
दशरथ रंगशालामा पानी, टुँडिखेलमा पानी, नेपालको जीतमा पानी, हारमा पनि साक्षी त्यही पानी । खेलाडीको शक्ति पनि कागती र गुल्कोज पानी । ‘लिग’मा पानी ‘नकआउट’मा पानी, गोल गर्दा मीठो पानी, हार्दा नमीठो पानी, रुँदा आँखाबाट खसेका पनि त हो पानी । यति धेरै पानी । जताततै पानी । ए पानी ! कति दर्केको यसरी ? जहिल्यै साथै त हामीसँग पानी !
दशै आइसक्यो, घरतिर लम्कनुपर्ने, कस्ट बनायो, दुष्ट त्यही पानी । किनमेल कहिले गर्ने ? निरन्तर दर्केकै छ पानी । मौसम विभागले अब रोकिन्छ भन्ने पनि पानी, त्यही सुनेर निर्धक्क बाटोमा निस्केर हिड्ने मानिसलाई मुसो चुटिए झैं चुट्ने ओहो ! अचम्मको पानी । हे पानी ! तिमी कहिले जानी ? भो, अति भो ! अब त रोकिउ ! कति झरेको ? श्रीमतीले लुगा धुन सकिन भनेर गाली गर्न थाली कारण त्यही पानी । के गर्नु अफिस जानै नसकिने भो, हाकिमले कराएर चौपट, जागिरै जानेबेला भइसक्यो यसको दोषी त्यही हो–पानी ।
लौ फसाद पानी ! तिमी नरोकिने, ति बाटाका भरियाले कसरी कमाएर खानी ? सडकमै घर बनाएर सुत्नेहरुलाई कति दुःख दिएको ए पानी ? अब रोक्किइउ यार ! बरु आउ सर्वपक्षीय बैठक गरौं । सर्वसम्मत्ति गरौं तर त्यसकोलागि पहिला पानी बिसाएर आउ है पानी !

adhikarishiva05@yahoo.com